رشد صادرات گلخانه‌ای ایران به بهای تشدید بحران آب
یارانه‌های پنهان در بخش کشاورزی موجب جهش صادرات محصولات گلخانه‌ای ایران به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شده است؛ اما این سیاست‌ها هم‌زمان با ایجاد انحصار نسبی در بازار ۱۲ محصول و ارزآوری سالانه ۴ تا ۵ میلیارد دلار، بحران کم‌آبی در داخل کشور را به‌شدت تشدید کرده است.
در حالی که ایران با یارانه‌های پنهان، منابع آبی و انرژی را صرف گسترش تولید محصولات گلخانه‌ای کرده است، بسیاری از کشورهای عربی منطقه با سیاست‌گذاری‌های دقیق، مصرف منابع آبی خود را به حداقل رسانده‌اند و برای حفظ ذخایر حیاتی، بخش عمده نیاز غذایی خود را از طریق واردات تأمین می‌کنند. همین رویکرد موجب شده میوه‌ها و سبزیجات ایرانی سهم قابل توجهی از سفره مردم کشورهای حاشیه خلیج‌فارس را به خود اختصاص دهند.
با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند می‌تواند بحران کم‌آبی در داخل کشور را تشدید کرده و در بلندمدت امنیت غذایی ایران را با چالش جدی مواجه سازد
در شهر کوچک العویر، در حدود ۲۰کیلومتری شرق مرکز شهر دبی، کامیون‌های پر از میوه‌ها و سبزیجات در یک رقص ماهرانه به یکدیگر نزدیک می‌شوند، دور می‌زنند و از کنار هم عبور می‌کنند. آن را نوعی باله تجاری عمده‌فروشی تصور کنید که با صدای بوق‌ها و غرش موتورها هماهنگ شده است. در پشت انبارها، کارکنان با پیراهن‌های پولوی برند، جعبه‌های محصولات تازه را جابه‌جا می‌کنند. در روبه‌روی انبارها، فروشگاه‌های عمده‌فروشی مشتریان را از سراسر امارات متحده عربی و فراتر از آن جذب می‌کنند. به گزارش اکونومیست این بازار به وسعت یک کیلومترمربع که در حال حاضر بزرگ‌ترین بازار در نوع خود در خاورمیانه است، قصد دارد برای پاسخ‌گویی به جمعیت رو به رشد منطقه حاشیه خلیج فارس، اندازه خود را دوبرابر کند. این بازار یکی از نمادهای اشتهای مصرف‌کنندگان در منطقه است.
ایران در آن سوی خلیج‌فارس، به لحاظ اقتصادی تحت فشار و تحریم‌های شدیدی قرار گرفته است. پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، تحریم‌های جدیدی نیز به ایران اعمال شد. صادرات نفت ایران همچنان ادامه دارد، با این حال، طبق ادعای اکونومیست، ایران در جمع‌آوری درآمد این صادرات با مشکل مواجه است؛ زیرا آمریکا علیه هر کسی که به ایران در جابه‌جایی پول کمک کند، تحریم اعمال می‌کند. بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز تهدید کرده‌اند که در صورت عدم از سرگیری جدی مذاکرات هسته‌ای، تحریم‌های خود را با استفاده از مکانیزم ماشه بازمی‌گردانند. این وضعیت ایران را به یافتن راه‌های جدیدی برای پرداخت هزینه کالاهای خارجی که به شدت به آن نیاز دارد، سوق داده است. طبق ادعای اکونومیست، پر کردن بازار کشورهای خلیج‌فارس از میوه‌ها و سبزیجات یکی از این راه‌هاست. ایران اکنون۹۰درصدگل کلم، گوجه‌فرنگی و هندوانه وارداتی امارات را تامین می‌کند، که این انحصار تقریبا در عرض چند سال اخیر ایجاد شده است.
انحصار میوه‌ای ایران
هجوم محصولات گلخانه‌ای ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس رقبای ایران را در بیش از ۱۲بازار میوه و سبزیجات شکست داده است. با افزایش حجم، کیفیت این محصولات نیز در حال بهبود است. این پدیده گیج‌کننده است؛ زیرا اگرچه صادرات مواد غذایی ایران تحت تحریم مستقیم نیست، اما اکثر کشتی‌ران‌ها، بانک‌ها و خرده‌فروشان معتقدند که کشور ایران برای همکاری بیش از حد پرخطر است. در این میان یک معمای دیگر نیز وجود دارد؛ اگر از سوپرمارکت‌های دبی بازدید کنید، نشانه‌های واضحی از محصولات ایرانی را نخواهید دید. مقدار کمی از فضای قفسه‌ها به محصولات ایرانی اختصاص دارد. پس چه کسی محصولات غذایی رو به رشد ایران را می‌خرد و این مواد غذایی در کجا به فروش می‌رسند؟
