خورشید در سایه سیاست
آیا پروژه سبز فولاد مبارکه فقط برق تولید می‌کند یا پیامی فراتر از انرژی در خود دارد؟
🗓️ یادداشت روز | تحریریه طالخونچه‌نیوز
خورشید در سایه سیاست
نگاهی متفاوت به افتتاح بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور در فولاد مبارکه
روز پنج‌شنبه ۱۹ تیر، فاز اول نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگا واتی فولاد مبارکه با ظرفیت ۱۲۰ مگا وات، به‌عنوان بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی کشور، توسط رئیس‌جمهوری و با حضور مسئولان ارشد کشور و استان افتتاح شد.
پروژه‌ای که از آن با عنوان «گامی بلند به‌سوی صنعت سبز» یاد می‌شود.
اما ما در طالخونچه‌نیوز تصمیم گرفتیم نه‌تنها خبر را بازتاب دهیم، بلکه لایه‌های پنهان آن را نیز بررسی کنیم. پس از مطالعه گزارش کامل، همراه ما بمانید تا از پنجره‌ای متفاوت به این رویداد بزرگ نگاه کنیم…
روایت یک خورشید – به‌نام مردم؟
در نگاه نخست، پروژه‌ای است تحسین‌برانگیز: نیروگاه خورشیدی، کاهش وابستگی به برق سراسری، اشتغال، کاهش آلاینده‌ها…
اما پرسش‌هایی مهم در دل این رویداد نهفته است:
🔹 چرا فولاد مبارکه؟
گاهی تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود به‌ظاهر فقط فنی و اقتصادی هستند، مثل ساخت یک نیروگاه یا کارخانه. اما اگر کمی دقت کنیم، می‌بینیم پشت این تصمیم‌ها دلایل دیگری هم وجود دارد؛ مثلاً ایجاد شغل برای مردم همان منطقه یا جلب رضایت آنها. این تصمیم‌ها گاهی رنگ و بوی سیاسی هم دارند، حتی اگر به‌صورت مستقیم گفته نشود. یعنی ممکن است سیاست‌هایی در پشت‌صحنه جریان داشته باشد که هدف اصلی‌شان فقط تولید برق یا سرمایه‌گذاری نباشد، بلکه مسائل اجتماعی یا سیاسی را هم در نظر گرفته باشند.
🔹 مردم منطقه چه سهمی دارند؟
پروژه‌های ملی، به‌ویژه در حوزه انرژی، اگرچه برای کشور افتخارآمیزند، اما باید به این پرسش پاسخ دهند که سهم جوامع محلی چیست؟ آیا برق ارزان‌تری خواهند داشت؟ آیا فرصت‌های شغلی برای بومی‌ها ایجاد می‌شود یا همه چیز به پیمانکاران غیرمحلی سپرده می‌شود؟
مردم کوهپایه، طالخونچه، کرارج، جرقویه و سایر مناطق اطراف، آیا تنها شاهد توسعه‌ای هستند که از بیرون بر آنها تحمیل می‌شود؟ یا قرار است بهره‌مند واقعی آن باشند؟ اگر مشارکت محلی نادیده گرفته شود، اعتماد عمومی کمرنگ می‌شود و توسعه به پدیده‌ای بیرونی، نه درونی، تبدیل خواهد شد.
🔹آیا محیط زیست منطقه به درستی ارزیابی شده؟
احداث یک نیروگاه خورشیدی در اقلیم خشک و شکننده مرکز ایران، هم یک فرصت است و هم یک مسئولیت. از یک‌سو این پروژه گامی در جهت کاهش آلاینده‌ها و استفاده از انرژی پاک است، اما از سوی دیگر، مصرف منابع آبی در مراحل ساخت، تغییرات در پوشش گیاهی و اثرات اقلیمی ناشناخته، زنگ هشدارهایی جدی‌اند. آیا مطالعات محیط‌زیستی آن‌طور که باید انجام شده؟ آیا تعهدی برای بازسازی زیست‌بوم و حفظ تنوع زیستی در منطقه وجود دارد؟ پروژه سبز زمانی واقعاً سبز است که در کنار صرفه‌جویی انرژی، حافظ طبیعت نیز باشد.
🔹 پروژه‌ای واقعاً سبز؟ یا به‌ظاهر سبز؟
بیایید واقع‌بین باشیم: تحول در صنعت انرژی نیاز کشور ماست. اما این نوع پروژه‌ها اگر بدون مشارکت واقعی مردم، بدون شفاف‌سازی مزایای ملموس برای جامعه محلی، و بدون مطالعات دقیق محیط‌زیستی اجرا شوند، بیشتر شبیه به یک ویترین خواهند بود.
🔹چالش توسعه | ویترین یا واقعیت؟
در شرایطی که کشور به‌شدت نیازمند انرژی پاک، اشتغال و بازسازی اعتماد عمومی است، چنین پروژه‌هایی اگر با شفافیت کامل، همراهی مردم، و پاسخ‌گویی مستمر همراه نباشند، تنها تبدیل به ویترینی پرزرق‌وبرق خواهند شد.
🔹 آیا فولاد مبارکه حاضر است داده‌های واقعی پروژه را منتشر کند؟ 🔹 آیا مردم طالخونچه، کوهپایه، کرارج و جرقویه در فرایندهای تصمیم‌سازی حضور داشته‌اند؟ 🔹 آیا گزارش محیط‌زیستی پروژه، قابل دسترسی و ارزیابی مستقل است؟
پاسخ روشن و عمومی به این پرسش‌ها، نه‌تنها اعتماد عمومی را تقویت می‌کند، بلکه الگوی توسعه‌ی هوشمند، عادلانه و قابل الگوبرداری برای مناطق دیگر خواهد بود.
سخن آخر | مشارکت، نه تماشا
نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه بی‌تردید می‌تواند یک پروژه افتخارآمیز ملی باشد. هم از نظر فنی، هم از منظر زیست‌محیطی. اما این افتخار، زمانی ملی باقی می‌ماند که محلی هم باشد؛ یعنی صدای مردم در کنار صدای توربین‌ها شنیده شود.
شرکت فولاد مبارکه اعلام کرده که بیش از ۹۰ درصد نیروی انسانی‌اش بومی‌اند، و سامانه‌های پایش آلودگی و تصفیه آب را فعال کرده است. همچنین، وعده‌هایی درباره احیای پوشش گیاهی و کاهش آلاینده‌ها داده شده است. این‌ها خبرهای خوبی هستند، اما…
داده‌های دقیق درباره تأثیرات واقعی این پروژه بر محیط‌زیست منطقه، نوع پیمانکاران، تعداد شغل‌های مستقیم ایجادشده برای بومی‌ها و سهم شهرها و روستاهای اطراف، هنوز منتشر نشده‌اند. همین خلأ اطلاعاتی، جایی‌ست که مشارکت واقعی جای خودش را به تماشاگر بودن می‌دهد.
«سیاست در پرتو خورشید پویاتر می‌شود و خورشید در سایه سیاست کم‌سوتر خواهد شد»
این جمله نیز به زیبایی نشان می‌دهد که چگونه شفافیت، صداقت و نور علم (نماد خورشید) می‌تواند قدرت سیاسی را زنده، پویا و سازنده نگه دارد. وقتی سیاست در پرتو روشنایی باشد، تصمیم‌گیری‌ها بر پایه حقیقت و منافع عمومی شکل می‌گیرند و این امر به رشد و پیشرفت جامعه کمک می‌کند. اما اگر خورشید، یعنی شفافیت و دانش، در سایه سیاست قرار گیرد، یعنی سیاست بدون کنترل و پشت پرده‌ها جریان پیدا کند، آن‌گاه نور واقعی کم‌سوتر و ضعیف می‌شود. در این شرایط، فساد، سوءاستفاده و ناپایداری جایگزین رشد و توسعه می‌شوند.
بنابراین، برای تحقق توسعه پایدار و جامعه‌ای سالم، لازم است که سیاست‌ورزی در معرض نور حقیقت و خرد قرار گیرد؛ و اجازه ندهیم سایه قدرت و منافع شخصی، چراغ‌های امید و پیشرفت را کم‌نور کند.
پس پرسش اصلی همچنان باقی است: آیا می‌توان توسعه را از دل مردم آغاز کرد و با همراهی و اعتمادسازی، به آینده‌ای سبز و پایدار دست یافت؟
📩 طالخونچه نیوز، صدای مردم است.
اگر شما هم درباره این پروژه یا تحولات دیگر منطقه دیدگاهی دارید، برای ما بنویسید.
